گلوکوم یا آب سیاه بیماری است که می تواند سبب آسیب به عصب بینایی گردد. این بیماری در ابتدا بدون علامت می باشد. بیمار در صورت عدم پیگیری، معالجه و درمان در طول چند سال دچار کاهش بینایی غیر قابل برگشت ویا حتی نابینایی می شود. درمان به موقع و استفاده منظم از داروهای تجویز شده می تواند روند پیشرفت این بیماری را کاهش دهد.گلوکوم یک بیماری خاموش و در بیشتر مواقع بدون علائم است و فرد در طول عمر خود ممکن است از آن آگاه نشود. ازمهم ترین عوامل ایجاد آب سیاه افزایش فشار داخل چشمی می باشد. در اثر این فشار برخی از رشته های عصبی از بین می روند، اولین مناطقی که درگیر شده و آسیب می بیند آسیب به مناطق محیطی بینایی می باشد.(بررسی تست میدان بینایی ضروری می باشد).
آب سیاه (گلوکوم)
سوابق خانوادگی یا ارثی
افراد بالای 40 سال
اختلالات ساختار چشم
استفاده از بعضی از داروها( به ویژه کورتون)
دیابت پیشرفته ( در بعضی مواقع)
سابقه برخی از بیماری ها( مانند قلبی ، عروقی)
آب سیاه با زاویه باز:
این نوع آب سیاه شایع ترین نوع آب سیاه می باشد ، اغلب درافراد مسن مشاهده می شود این بیماری آرام و پیشرونده ، عملکرد منافذ خروجی مایع زلالیه را مختل می کند. لذا با وجود باز بودن زاویه چشم عملکرد این قسمت دچار مشکل می شود و قبل از اینکه بیمار متوجه شود فرد دچار اختلال درعصب بینایی می شود. در بعضی موارد به دلیل عدم آگاهی بیمار نسبت به مراجعه به چشم پزشک، منجر به آسیب وسیع تر به میدان بینایی می شود.
آب سیاه با زاویه بسته:
به دو دسته حاد و مزمن طبقه بندی می شود
در دسته ی حاد بر خلاف آب سیاه با زاویه باز بیماربا افزایش ناگهانی فشار چشم و درد شدید مواجه می شود. شایع ترین علائم این بیماری، قرمزی چشم، تاری دید، سردرد و گاها تهوع می باشد. درمان باید به سرعت انجام پذیرد.افراد با شماره های چشم دوربین بیشتر در معرض ابتلا به این نوع آب سیاه هستند.
آب سیاه با زاویه باز مزمن:
در این دسته از آب سیاه همانند آب سیاه با زاویه باز بدون علامت می باشد و عدم اگاهی بیمار منجر به تخریب عصب بینایی می شود.
آب سیاه با فشار چشم طبیعی:
در این نوع آب سیاه که بیشتر در افراد با سنین بالا مشاهده می شود، در افراد با بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، عروقی و بیماری کلیوی شایع تر است و با پیشرفت بیماری بدون افزایش فشار داخل چشمی ( فشار چشم نرمال) آسیب به عصب بینایی رخ می دهد.هنوز علت مشخصی برای این نوع از آب سیاه مشخص و تعریف نشده است.
آب سیاه ثانویه:
این نوع آب سیاه به علت بیماری های دیگر مثل دیابت و یا مصرف برخی از داروها،( به ویژه کورتون)، ضربه به چشم، التهابات چشمی و برخی از اعمال جراحی و... ایجاد می شوند.
آب سیاه مادرزادی:
دراین نوع آب سیاه فشار چشم نوزاد از بدو تولد بالا می باشد. در صورت عدم درمان منجر به نابینایی می شود. علت دقیق این نوع آب سیاه هنوز مشخص نشده هر چند که علائم این نوع آب سیاه مثل ترس و حساسیت به نور، آبریزش و بستن چشم، بزرگ شدن قرنیه، مشهود می باشد.
درمان باید تا آخر عمر ادامه یابد. درمان می تواند شامل درمان های دارویی (تجویز قطره های چشمی) لیزری، و جراحی باشد. انتخاب روش های درمانی مناسب ، بر اساس میزان آسیب به عصب چشم و میزان فشارچشم ،است که انتخاب هر کدام از این روش ها بر اساس نوع آب سیاه ونظر چشم پزشک می باشد.
بدون اطلاع چشم پزشک داروی خود را قطع نکنید.
با معاینه منظم چشم پزشک خود را در جریان سیر بیماری خود قرار دهید.
در صورت ایجاد عوارض دارویی حتما با چشم پزشک خود مشورت نمایید.
در صورت بروز ناراحتی و ایجاد حساسیت از مصرف داروحتما به چشم پزشک خود مراجعه فرمایید.
با توجه به سابقه ژنتیکی این بیماری در برخی از انواع آب سیاه معاینه و پیگیری اعضای خانواده جهت بررسی فشار چشم از اهمیت بسزایی برخوردار است.